Sağlıklı Yaşam Danışmanı Neslihan Sipahi, konu hakkında bilgiler verdi.

HbA1c; kan ile kontrolü sağlanan bir laboratuvar testidir. Kanda oksijen taşıyan bir protein olan hemoglobinin, kandaki yüksek şekerden dolayı şekerlenmesiyle HbA1c değeri oluşur. Bu değer bizlere üç aylık ortalama kan şekeri seyrini gösterir. Diyabet kontrolünde kullanılır. Kan testlerinde bu değerin yüksek çıkması, kan şekerinin de o kadar yükseldiğini gösterir.

HBA1C’NİN ÖNEMİ

Kandaki daimi şeker yüksekliği insan vücuduna ve tüm organlara çok büyük hasarlar verir. Bu sebeple mutlaka kontrol altına alınmalı ve hedef değerlerde tutulmalıdır. Kan şekeri gidişatını görmek ve stabil tutabilmek için bu tahlilin yapılması özellikle diyabet hastaları için oldukça önemlidir. Diyabetliler hastalık seyrini gözlemleyebilmek için gün içerisinde parmak ölçümü veya kan şekeri takip sensörleri yardımıyla kan şekerlerini ölçüp, diyabet günlüklerine kaydederler. Fakat özellikle sensör olmadığı durumlarda sürekli olarak kan şekerini takip edebilmek mümkün değildir.

Gün içinde kan şekerinin ölçülmediği açlık-tokluk zamanları arasında hiperglisemi durumları gözden kaçabilir ve bu da yanıltıcı sonuçlar doğurabilir. Bu noktada HbA1c değeri gün içerisinde kan şekeri seviyelerinin nasıl seyrettiğini ve diyabetik komplikasyonlara yakalanma riskimizin ne kadar yüksek olabileceğini gösterir. Bu sebeple üç aylık kan şekeri ortalamasını veren HbA1c testi, her diyabetli tarafından mutlaka üç ayda bir yapılmalı ve ideal değerler arasında kalmaya özen gösterilmelidir.

İDEAL HBA1C DEĞERLERİ NELERDİR?

Sağlıklı bireylerde ideal HbA1c değeri %4.7-5.6 aralığında olmalıdır. Eğer HbA1c değeri %5.7-6.4 aralığındaysa prediyabet; %6.5 ve üzeriyse diyabet varlığına işaret eder. Diyabet hastalarında hedef aralık %6-7’dir. HbA1c değerinin bu aralıkta olması diyabetin iyi yönetildiğini gösterir.

HBA1C NEDEN YÜKSELİR?

• Tansiyon yüksekliği
• Sedanter (hareketsiz) yaşam tarzı
• Obezite-kilo kontrolünün sağlanamaması
• Diyabet hastası olmak/diyabet yönetiminin yapılamaması
• Yanlış beslenme
• İnsülin üretilememesi ya da kullanılamaması

HBA1C NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Sağlıklı Yaşam Danışmanı Neslihan Sipahi, “HbA1c değerinin düşürülebilmesi için gün içerisinde kan şekerinin dengede kalması gerekir. Bu sebeple mutlaka diyabet varlığı ve tipi sorgulanmalı, doktor tarafından uygun insülin ve oral antidiyabetik ilaç kullanımına başlanılmalıdır. Diyabet yönetimi iyi sağlanmalı, hiperglisemi ve hipoglisemiden olabildiğince kaçınılmalıdır. Aynı zamanda beslenmenin düzenlenmesi gerekir. HbA1c değerinin neden yükseldiği tespit edilerek bir diyetisyen tarafından uygun beslenme programı hazırlanmalı ve mutlaka uygulanmalıdır. Bol bol su içilmeli ve uygulanan beslenme tedavisi spor ile desteklenmelidir” dedi.