Bayılma başlı başına bir hastalık değil, bir hastalığın belirtisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ömer Uz, konu hakkında önemli bilgiler verdi.

BAYILMA NEDİR?

Senkop, tıp dilinde bayılma manasına gelir. Bayılan hastalar bilinçlerini ve postürlerini (duruşlarını) kaybederler. Bayılma sırasında bireyler, birden yere yığılabilirler. Senkopu, sağlıklı bireyler için tehlikeli yapan da budur. Çoğu zaman bireyler farkına bile varamadan bilinçlerini kaybeder ve oldukları yere yığılırlar. Bu sırada kafalarına darbe almaları, bir yerden düşmeleri vs. olasıdır. Bazı durumlarda bayılacak olduklarını hissetmeleri de mümkündür. Tıp dilinde ”presenkop” olarak bilinen fenalaşma, ”bayılacak gibi olma” hissi sebebi ile kendilerini emniyete almaya çalışabilirler.

BAYILMA NEDENLERİ NELERDİR?

• Epilepsi (sara) hastalığı.
• Kan şekerinde meydana gelen ani düşüşler.
• Tansiyon hastalığı, tansiyonda meydana gelen ani değişim.
• Bazı kalp hastalıkları.
• Beyin damarlarını ilgilendiren bazı hastalıklar.
• Akciğerlerle ilgili bazı hastalıklar.

Senkop çoğu zaman herhangi bir sağlık sorunu sebebiyle ortaya çıkmaz. Vücut bazı durumlarda çevresel etkenlere bir tepki olarak bayılabilir. Elbette bu durum da tehlikelidir. Hastalar bayılacakları yeri seçemedikleri için; trafikte, yol ortasında, yüksek bir yerde bayılabilirler. Buna bağlı olarak kendilerini yaralayabilirler. Ancak senkopu asıl tehlikeli yapan şey; beyinden veya kalpten kaynaklanan sağlık sorunlarıdır.

Bayılma durumu çoğu zaman beyni besleyen kan akışının aniden durması veya yüksek miktarda azalması sonucu gelişir. Beyin faaliyetlerine devam etmek için ihtiyaç duyduğu oksijeni alamaz ve kendini kapatır. Buna bağlı olarak da bayılma gerçekleşir. Beyne giden kan akışını etkileyen pek çok faktör vardır. Biz bu faktörlerin Kardiyoloji bölümüyle alakalı olanlarına değineceğiz.

KALP HASTALIKLARINA BAĞLI BAYILMALAR

Kardiyak senkop, kalp ve kalp hastalıklarına bağlı ortaya çıkan bayılmalardır. Neredeyse her 5 bayılma vakasının 1’i kalbe bağlı sebeplerden ortaya çıkar.

Ritim bozuklukları ve kalpte meydana gelen yapısal bozukluklar; beyne ulaşan kan miktarında değişimlere sebep olabilirler. Eğer beyne giden kan miktarı belli bir seviyenin altına inerse kişiler bilinçlerini kaybedebilir ve bayılabilirler.

Ritim bozuklukları hem kalp atışlarının düzenini hem de kalbin pompaladığı kanın hacmini etkilerler. Bu yüzden özellikle de bazı ritim bozukluğu türleri sık sık bayılmalara yol açabilir. Çoğu zaman kendilerini çarpıntı şeklinde belli eden ritim bozuklukları; bazı durumlarda nefes darlığına, göğüs ağrısına, baş dönmesine ve bayılmaya yol açabilirler.

Ritim bozuklukları, oldukça ciddi rahatsızlıklardır. Hem senkop gibi durumlara yol açmaları hem de kalple birlikte tüm vücudu etkilemeleri sebebi ile mutlaka tedavi edilmelidirler.

BAYILMA TEDAVİSİ NEDİR?

Doç. Dr. Ömer Uz, “Bayılma yaşayan bireylere ilk müdahale mutlaka alanında uzman sağlık çalışanları veya ilk yardım eğitimi almış bireyler tarafından yapılmalıdır. Hastalar senkop anında düşüp baş ve boyun bölgelerini yaralayabilirler, bu yüzden mümkün mertebe sağlık çalışanları gelene kadar hasta hareket ettirilmemelidir. Bayılan hastalar, tansiyonları ve nabızları normal kabul edilen seviyelere döndüğünde kendilerine gelirler.

Bununla birlikte senkopun altında yatan nedenlerin de araştırılması gerekir. Eğer bayılma durumu kalpteki ritim bozuklukları sebebi ile görülüyorsa kişi, ritim bozukluklarına bağlı olarak daha ciddi sağlık durumlarıyla da karşılaşabilir. Bu yüzden mutlaka bir kardiyoloji uzmanıyla görüşülmelidir. Böylece senkop ritim bozukluğu sebebi ile görülüyorsa ritim bozukluğunun türüne göre uygun bir tedavi planlanabilir” dedi.