Koronavirüs (Covid-19) ülkemizde görüldüğü ilk günden itibaren yaşamlarımızı da tekrar yapılandırmamız gerekti. Virüsün yarattığı belirsizlik yüzünden kendimizi teknolojiye verdik, böylece evimiz, hem işyerimiz, hem okulumuz hem de eğlence yerimiz oldu. Bunların hepsini de internet ile sağladık.
Yeni yaşam tarzına adaptasyon için bireylerin teknolojiye, internete yönelmelerinin anlayışla karşılanabileceğini belirten Özel Hayat Hastanesi’nden Klinik Psikolog Nilay Gürtaş, teknolojinin fazla kullanıldığı takdir de bağımlılık tehdidi yarattığına dikkat çekti. Psk. Gürtaş, teknoloji bağımlılığını, kişinin akıllı telefon, sosyal medya, internet veya bilgisayar oyunları üzerindeki kontrolünü tam olarak sağlayamaması olarak tanımladı.
20 yaş altı risk grubunda
Pandemi döneminde sokağa çıkma yasağı olan 20 yaş altı gençlerin, teknoloji bağımlılığı konusunda en riskli grup olduğunu vurgulayan Psk. Gürtaş, “Gençlerin oynadığı, uzun süreli çevrimiçi oyunların bağımlılık yapma kapasitesi çok yüksek. Kişi bağımlı olduğunda ise onu artık bir hastalık grubunda inceliyoruz. Bağımlılık çok dirençlidir, kişinin diğer fonksiyonlarını götürür ve geri dönüşü zor bir durumdur” dedi.
Yirmi yaş altı genç grubunun yanı sıra, evlerinde kısmi sosyal izolasyonu sağlayan herkesin bu risk grubunda yer aldığını belirten Psk. Gürtaş, “Pandemi sürecinde, dünya genelinde internet kullanımının neredeyse iki kat arttığını görüyoruz. Yapılan araştırmalar sosyal medyanın fazla kullanımının, kişilerin kaygı ve depresyon düzeylerinde yükselmeye neden olduğunu gösteriyor. Ayrıca teknolojinin ihtiyaçtan fazla kullanılması sonucu bireyde ortaya çıkan bağımlılıkla beraber dikkat bozukluğuna, sosyal fobiye, özgüven eksikliğine, saldırgan davranışlar sergilemesine sebep oluyor” diye konuştu.
Teknoloji kullanımını düzenlemek bizim elimizde
“Teknoloji kullanımını düzenlemek bizim elimizde” diyen Psk. Nilay Gürtaş, “Teknolojiyi iş ya da ders için kullanmak ihtiyaç olarak görülüyor. Bunda bir bağımlılık söz konusu değildir. Bağımlılık, ihtiyacın üzerine çıkan kullanımlarda ortaya çıkar. Örneğin eğlence amaçlı kullanım için 2 saat ideal zaman aralığıdır. Bu sürenin üzerinde kullanım olduğunda bağımlılık tehdidi oluşur” ifadelerini kullandı.
Kişilerin eğlence saatlerine daha işlevsel davranışlar ekleyebileceğine değinen Psk. Gürtaş, bireylerin kişisel gelişimlerine teknolojiden bağımsız katkıda bulunacak aktiviteler yapabileceği tavsiyesinde bulundu. Psk. Gürtaş, “Aile vakti, grup oyunları, ilgi alanına hitap eden hobiler gibi uğraşları hayatınıza dahil edebilirsiniz. Evde yapacağınız fiziksel aktiviteler hem fiziksel hem de psikolojik sağlığınız açısından olumlu sonuçlar yaratacaktır. Kendinizi çıkmazda hissettiğiniz zamanda profesyonel yardıma başvurabilirsiniz” dedi.
Teknoloji bağımlılığının, sigara ya da uyuşturucu bağımlılığı gibi tanı kriterleri arasında olduğunu ve tedaviye ihtiyaç duyulduğunu kaydeden Özel Hayat Hastanesi’nden Klinik Psikolog Nilay Gürtaş, “İnternet bağımlılığına yapılan müdahale sonucunda, ek tanı olarak anksiyete, depresyon, dikkat eksikliği, özgüven kaybı gibi durumlara da müdahale edebiliyoruz” diye konuştu.
Teknoloji bağımlılığınızı bu testle ölçebilirsiniz
Psk. Gürtaş, internet bağımlılığını ölçmek için, Amerika’da Dr. Kimberley Young tarafından geliştirilip, geçerliliği ve güvenirliği yapılmış bir testi de paylaşarak, “Sorulara verdiğiniz cevapların yanlarında yazan puanları toplayıp test sonundaki puan aralıklarına göre bağımlılık seviyenizi görebilirsiniz” dedi.
SORU 1- Ne sıklıkla internete girdiğinizde düşündüğünüzden daha uzun süre kaldığınızı fark ediyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 2- Ne sıklıkla internette kalmak için evdeki sorumluluklarınızı ihmal ediyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 3- Ne sıklıkla internetin heyecanını eşinizin ya da dostunuzun yakınlığına tercih ediyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 4- Ne sıklıkla internet üzerinden yeni biriyle arkadaşlık kuruyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 5- Ne sıklıkla hayatınızdaki diğer insanlar internette geçirdiğiniz süre konusunda şikayet ediyor?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 6- Ne sıklıkla internette geçirdiğiniz zaman yüzünden işinizde ya da derslerinizde problem yaşıyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 7- Ne sıklıkla bir şey yapmadan önce elektronik postalarınızı kontrol ediyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 8- Ne sıklıkla internet yüzünden işteki performansınız ya da üretkenliğiniz düşüyor?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 9- Ne sıklıkla internette ne yaptığınız sorulunca saldırgan ve ketum davranıyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 10- Ne sıklıkla hayatınızla alakalı sizi rahatsız eden düşünceleri interneti düşünerek/kullanarak zihninizden uzaklaştırıyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 11- Ne sıklıkla kendinizi bir daha ne zaman internete gireceğinizi düşünerek buluyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 12- Ne sıklıkla internetin olmadığı hayatın boş, sıkıcı, keyifsiz olacağını düşünüyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 13- Ne sıklıkla internetin başında rahatsız edildiğinde bağırıyor, sinirleniyor ya da sıkılmış duruyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 14- Ne sıklıkla gece geç vakte kadar internette durduğunuz için uykusuz kalıyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 15- Ne sıklıkla internette olmadığınızda internete ne zaman geri döneceğinizle meşgul oluyorsunuz ya da internette olduğunuzu hayal ediyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 16- Ne sıklıkta internetteyken kendinizi “Birkaç dakika daha.” Derken buluyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 17- Ne sıklıkta internette geçireceğiniz vakti azaltmaya çalışıyor ancak başarılı olamıyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 18- Ne sıklıkta internette ne kadar kaldığınızı saklamaya çalışıyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 19- Ne sıklıkta arkadaşlarınızla dışarı gitmek yerine internette kalmayı tercih ediyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
SORU 20- Ne sıklıkta internet kullanmadığınızda depresif, huysuz ve kaygılı oluyor ve internet kullandığınızda geçtiğini hissediyorsunuz?
1)Nadiren
2)Zaman zaman
3)Sık sık
4)Çoğu zaman
5)Her zaman
DEĞERLENDİRME
20-49 Puan arası:Ortalama bir internet kullanıcısısınız. Bazen internette biraz fazla kalabiliyor fakat kullanımınızı genel olarak kontrol edebiliyorsunuz.
50-79 Puan arası:İnternet sebebiyle zaman zaman ya da sık sık problem yaşıyorsunuz. İnternet kullanımının hayatınız üzerindeki tam etkisini değerlendirmelisiniz.
80-100 Puan arası:İnternet kullanımınız hayatınızda ciddi problemlere sebep oluyor. İnternetin hayatınız üzerindeki etkisini değerlendirmeli ve internet kullanımına neden olan problemleri tespit etmelisiniz.