Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO Dünya Mirası 2022 daimi adaylığı için UNESCO’ya ‘2024 yılı konferansında görüşülüp karara bağlanmak üzere’ Türkiye’den sadece Bursa’nın İznik ilçesiyle ilgili dosyayı gönderdi. Böylelikle Bursa’nın 2014 yılında Hanlar Bölgesi, sultan külliyeleri ve Cumalıkızık ile başlayan UNESCO serüvenine, ‘Yaratıcı Şehirler Ağı ve Öğrenen Şehirler Küresel Ağı üyeliklerinin ardından’ İznik’in de eklenmesi için geri sayım başlamış oldu.
Bursa Büyükşehir Belediyesi, tarihi ve kültürel mirasın yaşatılıp gelecek kuşaklara aktarılması ve bu değerlerin dünyaya tanıtılması yönündeki çalışmaların meyvesini toplamaya devam ediyor. Hatırlanacağı üzere; Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmalarıyla Bursa, 2014 yılında Hanlar Bölgesi, sultan külliyeleri ve Cumalıkızık ile UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiş, böylelikle kentin uluslararası alanda tanıtımı için önemli bir adım atılmıştı. Bununla yetinmeyip ‘restorasyonlar ile’ kenti adeta açık hava müzesine çeviren Büyükşehir Belediyesi, somut olmayan kültürel değerlerin tanıtımı için de önemli bir yol aldı. Yapılan çalışmalar kapsamında, geçen yıl ‘çini ve Bursa ipeğinin ön planda olduğu’ zanaat ve halk sanatları dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil olmayı başaran Bursa, ardından UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağı’na da üye olmuştu.
SIRA İZNİK’TE
İznik, ‘tarih öncesi çağlardan başlayarak’ günümüze kadar kesintisiz iskân gören, Helenistik ve Roma dönemleri ile başkentliğini yaptığı Selçuklu, Bizans ve sonrasında Osmanlı imparatorluklarına ait izlerin birlikte görüldüğü önemli bir kent olarak biliniyor. Surları, anıtsal kapıları, kilise, cami, hamam, medrese gibi anıtsal yapılarıyla, kırsal kimliği ve doğal peyzajıyla İznik, özgün değerlerini günümüzde de koruyor.
Hristiyanlığın şekillenmesinde önemli rol oynayan 1. Ekümenik Konsil (MS 325) ve 7. Ekümenik Konsil’e ev sahipliği yapması sonucu, Hıristiyanlık inancı Roma İmparatorluğu’nun resmi dini olarak kabul edilmişti. İncil, İznik’te 4 kitaba ayrılarak Hristiyanlığın ana şekli oluşturulmuş, kiliselerin insan ve dini motiflerle bezenmesinin serbest bırakılma kararı ile günümüz kilise mimarisindeki süsleme sanatının önü açılmıştı.
İznik, Osmanlı hâkimiyetine girdikten sonra önemli bir ilim ve kültür merkezi niteliği kazanmış, Türk-İslam eğitim sistemindeki cami-medrese geleneğinin kurumsallaşmasında öncü rol oynamıştır. Bünyesinde en eski Osmanlı kitabesine sahip Hacı Özbek Camii’ni ve günümüze ulaşabilen en eski Osmanlı mektebi olan Süleyman Paşa Medresesi’ni barındıran İznik, çağlar boyunca dünyaca üne sahip İznik çinilerinin üretim merkezi oldu.
Tarihi özellikleri ile İznik, ‘medeniyetlerin somut ve somut olmayan değerlerini günümüze kadar taşıyan benzersiz tarihi kent olması nedeniyle’ 2014 yılında Dünya Miras Geçici Listesi’ne dahil edildi. Daimi adaylık çalışmaların yürütülmesi için 2016 yılında Büyükşehir Belediyesi bünyesinde İznik Alan Başkanlığı kuruldu. İznik Alan Başkanlığı’nca hazırlanan yönetim planı, 2022 Mayıs ayında Eşgüdüm ve Denetleme Kurulu’nca onaylanarak yürürlüğe girdi. UNESCO uygulama rehberine uygun olarak hazırlanan İznik’in adaylık dosyası, 2022 Ağustos ayında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na teslim edildi.
TÜRKİYE’DEN TEK ADAY
İznik Alan Başkanlığı’nın 1 yıl gibi kısa sürede bitirdiği yönetim planı ve adaylık dosyası, ‘Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirmede’ UNESCO daimi listesine aday olmaya değer görüldü. Bakanlık, 19 Eylül 2022 tarihinde ülkemizin diğer önemli değerlerine sahip alanlar içerisinden Türkiye’den sadece İznik’in daimi adaylık dosyasını UNESCO Dünya Miras Merkezi’ne gönderdi.
“YAKINDAN TAKİP EDİYORUZ”
Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, 8500 yıllık arkeolojik bölgeleri, 2500 yıllık şehir yerleşimi ile Bursa’nın Bitinya, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine ev sahipliği yapan kadim şehir olduğunu vurguladı. Bursa’yı dünyaya en iyi şekilde tanıtabilmek adına gerekli tüm çalışmaları yaptıklarını belirten Başkan Aktaş, “Bu kapsamda 2014 yılında Hanlar Bölgesi, sultan külliyeleri ve Cumalıkızık ile UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmeyi başardık. Elbette çalışmalarımızı bırakmadık. Geçtiğimiz yıl çini ve Bursa ipeğinin ön planda olduğu ‘zanaat ve halk sanatları’ dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil olmayı başardık. Başarılarla yetinmeyerek, girişimlerimizi sürdürdük ve UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağı’na üye olduk. Bursa olarak kendimizi sürekli geliştirmeyi hedefliyoruz. Bu yüzden bunlarla yetinmeyerek, şimdi de İznik için çok önemli bir adım atıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığımız, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne aday olarak Türkiye’den sadece İznik’in dosyasını UNESCO Dünya Miras Merkezi’ne gönderdi. Süreci yakından takip ediyoruz. En kısa zamanda güzel haberleri Bursalı ve İznikli hemşerilerimizle paylaşmayı umuyoruz” dedi.
Başkan Aktaş, şu ifadeleri kullandı; “Sürecin yönetilmesinde emeği olan başta Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy, İznik Belediye Başkanımız Kaan Mehmet Usta ve İznik Alan Başkanımız Doç. Dr. Şehnaz Eraslan Alıcıgüzel’e, İznik Alan Başkanlığı ekibimize, tüm paydaş kurum ve kuruluşlara, Danışma Kurulu ile Eşgüdüm ve Denetleme Kurulu üyelerimize teşekkürlerimi sunuyorum”