Diyetisyen Tuğçe Sert, demir eksikliğinin (anemi) kiloya neden olabileceğini belirterek konu hakkında bilgiler verdi.
Dünyada en fazla görülen anemi türü demir eksikliği anemisidir. Dünya Sağlık Örgütü hemoglobin değerinin kadınlarda 12 gr/dl, erkeklerde 14 mg/dl’nin altında olması durumunu anemi olarak isimlendirmektedir. Kan hücrelerine kırmızı rengi veren, kanda oksijen taşınmasını sağlayan hemoglobinin yapısında demir bulunur. Vücutta demir eksik olduğunda dokulara oksijen taşıyan hemoglobin üretimi yeterli olamaz ve ‘demir eksikliği anemisi’ oluşur.
DEMİR EKSİKLİĞİ KİLO VERMENİZİ ZORLAŞTIRIR
Demir eksikliği dolaylı yollardan vücudun birçok mekanizmasını etkileyen bir sağlık sorunudur. Demir eksikliği varlığında kilo yönetimi zorlaşır. Kansızlık ile beraber organ ve dokularda oksijen eksikliğine sebebiyet verdiği için metabolizmada bu doğrultuda yavaşlar. Organ ve dokulara yeterli oksijen gitmemesi ve hemoglobin sayısının azalması ile demir eksikliği yaşayan kişiler ne kadar diyet ve spor yaparlarsa yapsınlar tartıda istedikleri sonucu göremeyebilirler. Bu nedenle diyet sürecinden önce kan tahlili yaptırmak büyük önem taşımaktadır.
DEMİR EKSİKLİĞİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Yorgunluk, halsizlik, sürekli uyuma isteği, fazla üşüme, iştahsızlık, saç dökülmesi ve ellerde ayaklarda uyuşma.
NEDEN VÜCUDUMUZDA DEMİR EKSİKLİĞİ OLUR?
Emilim yetersizliklerinde (Mide, bağırsak ameliyatları sonrası, bariatrik cerrahi operasyonu sonrası, bağırsak hastalıkları), kan kaybı yaşanılan durumlarda (kadınlarda adet dönemleri, mide kanaması vb.) ve diyette yeterli demir tüketilmediğinde (diyet kısıtlamaları, yetersiz kırmızı et ve yeşil yapraklı sebze tüketimi).
GÜNLÜK DEMİR İHTİYACIMIZ NE KADAR?
Kadınların günlük demir ihtiyacı erkeklere göre daha fazladır. 19-50 yaş arası kadınların günde 18 mg demir ihtiyacı varken erkeklerin günlük demir ihtiyacı 8 mg’dır. Gebelik dönemindeki kadınların ise 27 mg/gün ‘dür.
DEMİR EKSİKLİĞİNE İYİ GELEN BESİNLER NELERDİR?
Kırmızı et, beyaz et, balık, yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı, kara lahana vb.), yumurta, kuru üzüm, kuru erik, pekmez, kurubaklagiller (fasulye, nohut, mercimek, barbunya vb.) ve yağlı tohumlar (ceviz, fındık, badem).
DEMİR EKSİKLİĞİNİZ VARSA NASIL BESLENMELİSİNİZ?
Demir emilimini arttırmak için demir içeriği yüksek besinler ile C vitamininden zengin besinleri birlikte tüketmek önemlidir. (Et, tavuk, balık yerken yanında limonlu yeşil yapraklı sebze ile hazırlanmış salata tercih edebilirsiniz).
HAFTADA 2-3 GÜN KIRMIZI ET TÜKETİN
Her gün 1 adet yumurta tüketmeye özen gösterin. Yumurtadaki demirin emilimini arttırmak için sabah kahvaltılarınıza meyve, maydanoz, portakal suyu eklemeyi unutmayın.
Çay demir emilimini engellediği için kahvaltıda çay tüketmemeye çalışın. Çayı yemeklerden 1 saat sonra limon ile tüketebilirsiniz.
Kahvaltıda 1 tatlı kaşığı keçiboynuzu pekmezi tüketmek günlük demir ihtiyacınızın bir kısmını karşılar.
Kepek ekmeği yerine tam buğday veya çavdarlı ekmek tüketin. Kepek ekmeği uzun süre kullanımda demir eksikliğine sebep olmaktadır.
Ara öğünlerde yağlı tohum (ceviz, fındık, badem) tüketilirken yanında C vitamini içeriği yüksek olan kuşburnu çayı tercih edebilirsiniz.
Kalsiyum içeriği yüksek gıdalar ile demir içeriği yüksek gıdaları birlikte tüketmemeye özen gösterin (yoğurt ile ıspanak, süt ile yumurta, yoğurt ile et grubu vb.)
Kurubaklagilleri ve tahıl grubunu beraber tüketin, yanında bol yeşillikli, maydanozlu ve limonlu salata tüketerek kurubaklagillerin ve tahılların içindeki demirin emilimini arttırırsınız.