CHP Genel Başkanı Başdanışmanı ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, bir aydan az bir süre kala Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) hububat alım fiyatlarını açıklamadığını hatırlatarak, “TMO, hububat alım fiyatlarını açıklarken çiftçinin kar edeceği ve önümüzdeki yıllarda üretimde kalmasını sağlayacağı bir fiyat açıklaması gerekir. İthal ettiği buğdayı içeriye ucuza satarak zarar eden TMO, zarar edecekse ülke çiftçisini korumak için etsin” dedi.

Buğday hasadına bir aydan az bir süre kaldığını ama çiftçinin ürününü kaça teslim edeceğini hala bilmediğini vurgulayan Sarıbal, “Çiftçimiz eylül, ekim ayında başlayan üretim sürecinde yaptığı masrafın, emeğin karşılığını istemektedir. Üretimde kullandığı tohum, zirai ilaç, tarımsal elektrik, sulama, gübre ve mazot fiyatları 2 ila 4 kat artmış. Çiftçimiz şimdi yaptığı masrafın, emeğin karşılığını istiyor” diye konuştu.

ESNEK PRİM SİSTEMİ UYGULANMALI

TMO’nun iyi fiyat açıklamasının yetmeyeceğini belirten Orhan Sarıbal, uygulanan prim sisteminin, alınan verim de dikkate alınarak, bölgelere göre yeniden belirlenmesi gerektiğini kaydetti. Sarıbal, şunları söyledi: “Ülkemizin 79 ilinde buğday üretimi yapılmaktadır. Her bölgenin coğrafyası, iklimi, toprak yapısı farklı olmasına rağmen tüm buğday üreticilerine kilo başına 10 kuruş prim verilmektedir. Bu doğru bir uygulama değildir.

Siz dekara 150 kilo buğday alan çiftçiye de 10 kuruş prim veriyorsunuz, dekara 750 kilo alan çitçiye de aynı primi veriyorsunuz. Bu durum şartları eşit olmayanlar arasında haksızlığa neden oluyor. Küçük çiftçiyi korumak için 20 kuruş ila 1 lira arasında kademeli prim sistemi gelmelidir. Bölgesel koşullardan verim alamayan, yeterli kazanamayan çiftçiyi üretimde tutmak için fark prim desteği değiştirilmelidir”

AÇIKLANACAK FİYAT MALİYET ARTI %50 KAR OLMALI

Ülkemizin yurt içi tüketiminde 20 milyon ton, ihracat için 10 milyon ton toplamda en az 30 milyon ton buğday üretmesi gerektiğini kaydeden Sarıbal, şöyle devam etti: “Pandemi ve savaş koşullarının ne zaman biteceğini bilmiyoruz. Yaşadığımız bu küresel sorunlar artık kendi çözümümüzü yaratmak zorunda olduğumuzu bize bir kez daha gösteriyor. Bunun için TMO açıklayacağı fiyat maliyet artı %50 kar olmalıdır. Dışarıdan tonunu 400 dolara alıp yarı maliyetle iç piyasaya veren TMO, bunu bir kere de üretici lehine yapsın. TMO 2021 ve 2022’de kurum tarihinin en büyük görev zararı yaptı ve yapmaya devam ediyor. Bu zarar ithal buğday için yapacağına bir kere de ülkemiz çiftçi yapsın”