CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, buğday hasadının tamamlandığı bir dönemde TMO’nun 500 bin ton buğday ve 60 bin ton arpa daha ithal edeceğini ve açılan ihale de yerli çiftçiden esirgenen fiyatın yabancı çiftçiye verilmesinin iktidarın çiftçiyi düşünmediğinin göstergesi olduğunu söyledi.

Bu yıl için açıklanan hububat taban fiyatına göre TMO’nun ekmeklik buğdaya 1650, makarnalık buğdaya 1800 lira fiyat verildiğini anımsatan Gürer, “Aynı TMO ithal makarnalık buğdaya 330 dolar verecek. Yani 2 bin 450 TL. Yerli çiftçiye makarnalık buğday için 1850 TL veren TMO ithal buğdaya 2 bin 450 TL ödeyecek. Bu kabul edilebilir bir anlayış değildir” dedi.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO), fiyat artışları ve stokçuluğu önleme gerekçesiyle açtığı buğday ithalatı ihalesine göre yurtdışından getirilecek buğday için ton başına 330 dolar ödeme yapacağını belirtti.

Bu yılın ilk dört ayında 950 bin ton buğday ithal eden TMO’nun tam da hasat döneminde çiftçiden yeterince alım yapamadığını ve piyasayı tüccara bıraktığını ifade eden Ömer Fethi Gürer, “Tüccar borcu olan, kredi ödemesi gelen zor durumda çiftçiden peşin para ile tonu 1500 TL’ye kadar buğdayı aldı. Çiftçi mecbur ürününü satmak zorunda kaldı. TMO çiftçiden tarlasında alım yapmadığı gibi ödeme ve uygulamaları ile çiftçiyi bezdirdiğini için tüccara ürünü verdi. Ürün tüccarda iken fiyat artışı da başladı ve buğday tonu 1800 TL’ye kadar çıktı.

Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye‘de hububat ithalatında uygulanan gümrük vergilerinin sıfırlanması sonrası bu yıl ithal buğday peyderpey ülkemize gelmeye başladı. Bakan her ne kadar herhangi bir stok sıkıntısı bulunmadığına dair açıklamalar yapsa da Ocak ayında 650 bin ton buğday, Şubat ayında 300 bin ton ithalat edildi. Ülkemizde 20 yılda ekim alanları giderek daralıyor. Hububat ekim alanlarının daralmasının yanında üretim ve verimde de sorunlar yaşanıyor.

2015 yılında 78.6 milyon dekarda buğday ekimi yapılırken bu alan 2019 yılında 68.5 milyon dekara geriledi. Buğday verimi 2015 yılında 287 kg/dekar iken 2019 yılında 278 kg/dekara geriledi. Bu yanlış tarım politikalarının somut yansıması idi. Ortalama son yıllarda 20 milyon ton üretim, 10 milyon ton buğday ithalatı yapan ülke durumuna düşürüldük. 2020 yılı TÜİK I. tahmininde buğday üretiminin 2019 sezonuna göre %7,9`luk artışla 20,5 milyon ton olacağı öngörse de farklı etkenlerle bu üretime erişemeden.

Çözüm yine İthal buğdayda aranıyor ama yurt dışı buğday fiyatları da artıyor. İthalat yurt içinde fiyat dengelemek için yapıldığı söylenir oysa yurt dışından alınan buğday ton fiyatı yurt içi fiyatı fazlasıyla aştı. 2002 yılında bir ton buğday satan çiftçi 22 çeyrek altın alırken bugün bir ton buğday satan çiftçi 2 çeyrek altın alabiliyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı ile TMO`nun görevi; girdi maliyetlerini azaltmak, uygun kredi koşullarını yaratmak, zamanında maliyetlerin üstünde çiftçi kârını da gözeten taban fiyatları açıklamak ve yeterli alımı yapmak, çiftçi desteklemelerini artırarak ve zamanında ödeyerek buğday dahil tahıl üretim alanı, verim ve üretim miktarını artırmak olması gerektiğini işin uzmanları sürekli dillendiriyor ama AKP iktidarı yabancı çiftçiyi kalkındırma anlayışından vazgeçip iç üretimi artırmaya bir türlü yaklaşım göstermiyor” diye konuştu.

500 bin ton buğday ve 60 bin ton arpa ithalatı için ihale açtığını ifade eden Gürer, “TMO, ekmeklik buğday için 1650 TL, makarnalık buğday için 1800 TL taban fiyatı açıklamıştı. Yerli üretici taban fiyatının 2 bin lira olmasını istediyse de yerli üreticiye 1650 TL’yi reva gören TMO; şimdi yabancı ülkelerden 2 bin 450 TL’ye buğday ithal edecek. Bu nasıl bir anlayıştır? Yerli üretici pandemi nedeniyle zaten zor günler geçirmektedir. Böylesine bir ortamda, bu ithalat, Türk çiftçisine vurulan bir darbedir. Türk çiftçisine 1850 lirayı çok göreler, yabancı üreticilere hangi mantıkla 2 bin 450 lira ödeyecektir?” diye sordu.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 19 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazetece yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla buğday ithalat yetkisinin 1 milyon 500 bin tona çıkarıldığını hatırlatarak, “18 Nisan 2020’de Yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararının ardından Türkiye’de hububat ithalatında uygulanan gümrük vergisi sıfırlandı. 4 ay önce herhangi bir stok sıkıntısı yok denirken bu yılın Ocak ayında TMO tarafından 650 bin ton buğday, Şubat ayında 300 bin ton buğday, 25 bin ton arpa, Mart ayında ise 175 bin ton buğday ihalesi gerçekleştirdi. Şimdi de 500 bin ton buğday ve 60 bin ton arpa için ithalat ihalesi yapıldı” dedi.

Son 5 yılda buğday ekim alanlarının sürekli azaldığına dikkat çeken Gürer, 2015’te 78.6 milyon dekar alanda yapılan buğday ekiminin, 2019’da 68.5 milyon dekara düştüğünü belirtti. Gürer, TMO’nun stokçuluğu ve fiyat artışını gerekçe göstererek yerli makarnalık buğdayı üreticiye 1800 lira verirken, yabancı ülkelerden 2 bin 450 liraya buğday almasının ardında yatan asıl sebebin araştırılması gerektiğine dikkat çekti.