Yediğimizi, içtiğimizi, giydiğimizi kısacası her türlü ihtiyacımızı yaz-kış, yağmur-çamur demeden karşılayan nakliyeciler, zaten zor şartlarda mücadele verirken, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın aldığı altyapısı olmayan dijital takograf kararı sonrası birçok şehirde yol kapama eylemi yaptı. Nakliyecilerin eylemlerinin bazı şehirlerde kontak kapama eylemiyle devam edeceği öğrenildi.
Yeni yıl ile birlikte Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 40. Maddesinin 31. Fıkrası gereğince; yetki belgesi sahipleri, sayısal takograf kullanılması zorunlu olan ve yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı bulunan taşıtlarının sayısal takograf ünitelerindeki verileri, taşıtların trafiğe çıktığı tarihten itibaren aylık dönemler halinde elektronik ortamda arşivlemek ve bu veriyi, en geç takip eden ayın sonuna kadar Bakanlıkça belirlenen kart verme otoritesine (TOBB) göndermek zorundaydı. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine her taşıt için 2 uyarma verilmesi uygulamasına 1 Ocak 2020 itibariyle başlanılmıştı.
Ancak gelen büyük tepkiler sonrası Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, ‘dijital takograf’ uygulamasının, 30 Haziran 2020 tarihine ertelendiğini açıkladı. Ülkenin birçok il ve ilçesinde nakliyeciler, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın getirdiği ‘dijital takograf’ uygulamasını protesto etmek için yolları trafiğe kapatmıştı.
S.S. Karacabey Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı Hüseyin Süzen de, yıllardır şoförlük ve nakliye işini yaptıklarını ancak bunca yıldır hiç bu kadar zorluk çekmediklerini söyleyerek, “Şoför arkadaşlarımla birlikte kontak kapatma seviyesine geldik” dedi.
Başkan Süzen, 1 Ocak’tan 30 Haziran 2020 tarihine ertelenen dijital takograf takma zorunluluğunun yeniden gözden geçirilmesini istediklerini söyledi. Uygulama ile dijital takograf takma zorunluluğunun acilen durdurulması gerektiğini vurgulayan Süzen, “Şoför esnafımız hiç kuşkusuz ekonomik sıkıntı içerisinde ayakta kalmaya çalışıyor. Alınan bu karar şoförleri maddi anlamda sarsacak. Zaten kıt kanaat geçinen şoförlerimiz büyük bir ekonomik sıkıntı ile karşı karşıla kalacak” dedi.
Bu kanunla birlikte 24 saatte 9 saat araç kullanma ve 11 saat bekleme zorunluluğu olduğunu ifade eden Süzen, “Bu durumda her nakliyeciye ikinci bir şoför, hatta bazı uzak mesafeler içinse üçüncü şoför bulundurma zorunluluğu getiriyor. İşte bu durumlarda mağduriyetler başlıyor. Hem yük gönderen hem de nakliyeci esnafına ikinci, hatta üçüncü şoför bulundurma zorunluluğundan dolayı çeşitli ekonomik maliyetler ekleniyor. Bu uygulama sürücülere günlük 9 saat araç kullanma hakkı tanıyor. Avrupa’ya ayak uyduralım diyoruz ama onların kamyoncuları Avrupa’da 9 saatte 800 kilometre yol gidebiliyor. Biz Türkiye’de 350-400 kilometreyi zor gidiyoruz. Bu ilerleyen zamanda bizim faydamıza olabilir ancak şuan alt yapımız yetersiz. Biz bu uygulamanın ertelenmesini istiyoruz. İkinci bir konu ise buradan yükü yüklediğinizde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına veri tabanına 6 saat içerisinde bildirmemiz gerekiyor. Bunun da alt yapısı hazır değil. Biz 24 saat çalışıyoruz para kazanamıyoruz. 24 saatte para kazanamıyorsak 9 saatte nasıl para kazanırız?
Bizler 4+4+4 yani toplamda 12 saat araç kullanmayı talep ediyoruz. Açıkçası önümüze sürülen bu kanun, ülkemiz ekonomisinin gerçekleriyle de örtüşmemektedir. Dijital takograf uygulamasında henüz sistem oturmamış ve sistemin altyapısı tam anlamıyla hazırlanmamış ama bizden bu uygulamayı kullanmamızı istiyorlar. Şoförlerimizin genelinin yaş ortalaması 55-60’tır. O nedenle genel olarak şoförlerimizde mail adresi yok, herhangi bir uygulamayı indirmeyi veya kullanmayı bilmezler, e-devlet üzerinden yapılacak fatura sistemini de bilmiyorlar. Bunlar bize anlatılmadan, öğretilmeden kanun olarak uygulanıyor. Ekonomik sıkıntı içerisinde ayakta kalmaya çalışan şoför esnafımızın belini bükecek olan bu uygulama camiamızda yeni mağduriyetler yaşanmasına sebep olacağından dolayıdır ki, Sayın Bakanımıza sesleniyoruz. Bu kanun uygulamaya geçmemeli. Konunun uzmanları ve uygulayıcıları tarafından tekrar incelenmesi ve ele alınmasını talep ediyoruz. Yani ille de bir bu konuyla ilgili bir kanun çıkartılacaksa, ilk önce bu işin içinde olanlara danışılmalıdır” dedi.
Başkan Süzen ayrıca, “Sayısal takograf kartı sahiplerinin, sayısal takograf sürücü kartlarında kaydedilen verileri TOBB’a göndereceği bildirildi. Bu uygulamanın yük taşımacılığı yapan sürücü ve şirketlerin yanı sıra yolcu taşımacılığı yapan sürücü ve şirketler için de geçerli olacağı bizlere iletildi. Ancak bu kapsamda, sürücülerin kolay erişimine açık alanlarda TOBB ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı koordinasyonunda veri indirme kiosklarının yerleştirileceği ifade edildi. Bizlere ilk aşamada 41 noktada kioskların kurulduğu bilgisi verildi ama bunların nerelere kurulduğu yönünde bilgi verilmedi. Örneğin Bursa’da kurulan kioks var mı, varsa nerede bilmiyoruz. TOBB bile bu konuda altyapıyı sağlayamazken, bizlerden bu kanuna uymamızı nasıl beklerler anlamış değiliz” ifadelerini kullandı.
Yeni uygulamaya tepki gösteren Karacabeyli nakliyeciler ise, “Bu sistemin henüz altyapısı yok; ama bizden bu uygulamayı kullanmamızı istiyorlar. Yeni sisteme göre, biz malı indirdikten sonra 6 saat içinde Maliyeye bildirim yapmalıyız. Yoksa bize ceza gelecek. Bu bildirimi irsaliyeyi kesen firmalar yapmalı. Çünkü bizlerin çoğu daha akıllı telefon kullanmayı bilmiyor. Yeni çıkan takografı kullanma bilincimiz hiç yok. Bizler vergilerimizi ödeyen insanlarız. Bu dijital takografı, e-faturayı istemiyoruz” diye konuştu.
Öte yandan, S.S. Karacabey Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı Hüseyin Süzen, e- Arşiv Fatura konusunda da düzenleme istediklerini söyledi. 5000 TL ve üzeri faturaların bundan böyle e-Fatura olarak kesileceğini belirten Süzen, “Bu nasıl olacak anlamış değiliz. Örneğin Van’a giden bir şoför esnafımız bu faturayı nasıl kesecek? Yaş ortalamaları genelde 55-60 olan şoförlerimizin teknolojiye alışmaları zaman alacak. O nedenle bu konuda da ciddi mağduriyetler yaşanacaktır. E-Fatura uygulamasında da devletimizden kolaylıklar bekliyoruz” dedi.
30 Haziran’a ertelendi!
Yaşanan gelişmenin ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan açıklama geldi. Söz konusu uygulamanın 30 Haziran 2020 tarihine kadar ertelendiği belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi; “4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu (KTK) ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği (KTY) çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere adlarına C2, C3, Kİ, K3, Ll, L2, Mİ, M2, Nl, N2, Pl, P2, Rl, R2, Tl ve/veya T2 yetki belgesi düzenlenen firmaların KTY hükümleri gereğince U-ETDS sistemine veri gönderme zorunluluğu ile sayısal takograf ünitelerindeki verilerin gönderilmesine ilişkin uygulama 01.01.2020 tarihinde başlatılmıştır.
Ancak bahse konu firmaların U-ETDS sistemine uyum sağlamak ve faaliyette bulundukları taşıtlara ilişkin sayısal takograf ünitelerindeki verilerin gönderilmesi için gerekli hazırlıkları ve altyapılarını henüz tamamlayamaması üzerine, mağduriyetlerin önüne geçilmesi ve söz konusu altyapının tamamlanabilmesi amacıyla KTY çerçevesinde uyarma müeyyidesinin uygulanması 30 Haziran 2020 tarihine kadar ertelenmiştir”