Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Başkanı Haluk Aka, Köy Enstitülerinin 75. kuruluş yıldönümü dolayısıyla bir mesaj yayımladı.
Köy Enstitülerinin, yanmış ve yıkılmış ülke topraklarında Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde filizlenen Türkiye Cumhuriyetinin aydınlanma, çağdaşlaşma ve ilerleme projesi olduğunu ifade eden Başkan Aka, konuyla ilgili yaptığı açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
“Köy Enstitülerinin temeli Atatürk döneminde açılan ‘Eğitmen Okullarına’ dayanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti düşmana karşı savaşarak elde edilen zafer sonrası kurulmuştur. Bu zaferin ülkeyi uçuruma götüren cehaletle de savaşarak, tam zafere dönüştürmek gerekiyordu.
Bunun için çağdaş bir toplum olma yolunda yapılan devrimler; halkın eğitimini, bilinçlenmesini ve aydınlanmasını amaçlıyordu. Eğitim Birliği Yasası, Harf Devrimi, Halk Mekteplerinin açılması, Üniversite Reformu, Halkevlerinin kurulması ve Eğitmen Okullarının açılması bu yönde yapılan çalışmalardı.
Cumhuriyetin ve devrimlerin toplumda anlaşılması ve benimsenmesi için halka önderlik yapacak insanlara ihtiyaç vardı. Bu amaçla Hasan Ali Yücel’in Milli Eğitim Bakanlığı döneminde, İsmail Hakkı Tonguç’un çalışmalarıyla Köy Enstitüleri 75 yıl önce kuruldu.
Köy Enstitülerinden yetişen öğretmenler sadece okuma ve yazma öğretmeyecek, bulundukları köylerde halka önderlik yaparak ziraat, hayvancılık, el sanatları, demircilik ve inşaat işleri gibi konularda da yol gösterecek, köyün ve köylünün kalkınmasını sağlayacaktır.
Köy Enstitüsü mezunları toplumda yaygınlaşıp, halkın eğitimi ve aydınlanması konusunda olumlu adımlar atmaya başlayınca tepkilerde gecikmedi. Özellikle toprak ağaları, gerici ve yobaz çevreler, Köy Enstitülerini hedef aldılar. Karalama kampanyaları ile yıpratmaya çalıştılar.
Bu kampanyalar sonucunda ülkemizin çağdaşlaşmasını istemeyen güçler tarafından Köy Enstitüleri kapatılmıştır. Fakat yaktıkları meşale, günümüze kadar ışık vermiş ve Cumhuriyet değerlerine, Atatürk ilke ve devrimlerine bağlı yurttaşlar yetişmesini sağlamıştır. 75 yıl önce yakılan bu aydınlanma meşalesi, asla sönmeyecektir.”