Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, büyükşehirlerin sanayi ve inşaat sektöründe olduğu gibi artık tarımda da büyük olduğunu vurguladı.
Bayraktar, “Türkiye’de üretilen buğdayın yüzde 58,6’sı, arpanın yüzde 53,5’i, mısırın yüzde 84,9’u, domatesin yüzde 76,1’i, patatesin yüzde 46,8’i, kuru soğanın yüzde 63,8’i, nohudun yüzde 50,1’i, tütünün yüzde 80,7’si büyükşehirlerde üretiliyor.” dedi.
Bayraktar yaptığı yazılı açıklamada, 2012 yılında çıkarılan Büyükşehir Yasası’yla büyükşehir belediye sayısının il nüfusu 750 binin üzerinde olan illerin de dahil edilmesiyle 16’dan 29’a, daha sonra Ordu ilinin kapsama alınmasıyla 30’a çıkarıldığını, 2004 yılından bu yana İstanbul ve Kocaeli’de uygulanan büyükşehir belediye sınırının ilin mülki idare sınırı olması uygulamasının 28 büyükşehir için de geçerli hale getirildiğini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, 30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimleri ile yasanın İstanbul ve Kocaeli’nin yanı sıra, diğer 28 büyükşehirde de fiilen uygulamaya girdiğini, bu illerdeki bütün köylerin, beldelerin, ilçe ve büyükşehir belediyelerine bağlı mahalleler haline geldiğini belirtti.
30 büyükşehir belediyesinde 2012 yılı sonunda 58 milyon 53 bin 547 olan nüfusun 2013 yılı sonunda 58 milyon 999 bin 801’e yükseldiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti: “30 büyükşehirde il ve ilçe merkezlerinde yaşayan 47 milyon 650 bin 285 nüfus, kanuni düzenlemeyle 58 milyon 999 bin 801 olan il nüfusu seviyesine çıktı. 2012 yılı sonunda 10 milyon 403 bin 262 olan belde ve köy nüfusu ise, 30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimiyle belde ve köylerin hukuki statüleri sona erdiği için sıfıra indi. Kırsaldaki bu nüfus mahalle kapsamında ilçe belediyelerine, ilçe belediyeleri de büyükşehir belediyelerine bağlandılar. Türkiye nüfusunun 59 milyonunun yaşadığı 30 büyükşehirde hukuken bir tane bile belde ve köy kalmadı.
59 milyonla ülke nüfusunun yüzde 77’sini kapsayan Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Mersin, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van’dan oluşan 30 büyük şehrin hemen hepsi tarımın da en önemli merkezleri konumunda.”
Tarım arazilerinin yüzde 56,8’i büyükşehirlerde
30 büyükşehir belediyesinin 135 milyon 270 bin 869 dekar tarım alanı bulunduğunu, bunun 238 milyon 106 bin 715 dekar olan Türkiye toplam tarım arazilerinin yüzde 56,8’ini oluşturduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
“30 büyükşehir belediyesi, 156 milyon 180 bin 591 dekar olan tahıllar ve diğer bitkisel ürünler ekilen alanların 84 milyon 813 bin 229 dekarını, 41 milyon 475 bin 865 dekar olan nadas alanlarının 20 milyon 594 bin 862 dekarını, 8 milyon 84 bin 876 dekar olan sebze bahçeleri alanının 5 milyon 646 bin 647 dekarını, 32 milyon 320 bin 346 dekar olan meyveler, içecek ve baharat bitki alanlarının 24 milyon 177 bin 709 dekarını, 45 bin 37 dekar olan süs bitkileri alanının 38 bin 422 dekarını sınırları içinde barındırıyor. Bu iller, tahıllar ve diğer bitkisel ürünler ekilen alanların yüzde 54,3’üne, nadas alanlarının yüzde 49,7’sini, sebze bahçelerinin yüzde 69,8’üne, meyveler, içecek ve baharat bitki alanlarının yüzde 74,8’ine, süs bitkileri alanlarının yüzde 85,3’üne sahip durumda. Bu büyükşehirler, sanayide, hizmetler, inşaat sektörlerinde olduğu gibi artık tarımda da ağırlığa sahipler.”
Türkiye’de üretilen buğdayın yüzde 58,6’sının, arpanın yüzde 53,5’inin, mısırın yüzde 84,9’unun, domatesin yüzde 76,1’inin, patatesin yüzde 46,8’inin, kuru soğanın yüzde 63,8’inin, nohutun yüzde 50,1’sinin, tütünün yüzde 80,7’inin büyükşehirlerde üretildiğini vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“22 milyon 50 bin tonluk buğday üretiminin 12 milyon 923 bin 484 tonunu, 7 milyon 900 bin tonluk arpa üretiminin 4 milyon 228 bin 695 tonunu, 5 milyon 900 bin tonluk Mısır üretiminin 5 milyon 9 bin 963 tonunu, 11 milyon 820 bin tonluk domates üretiminin 8 milyon 996 bin 991 tonunu, 3 milyon 948 bin tonluk patates üretiminin 1 milyon 847 bin 363 tonunu, 1 milyon 904 bin 846 tonluk kuru soğan üretiminin 1 milyon 214 bin 606 tonunu, 506 bin ton olan nohut üretiminin 253 bin 605 tonunu, 90 bin tonluk tütün üretiminin ise 72 bin 654 tonunun 30 büyükşehir tarafından karşıladı.
Türkiye üretilen 365 bin tonluk çavdarın 165 bin 315 tonunu, 235 bin tonluk yulafın 108 bin 368 tonunu, 3 milyon 128 bin 450 tonluk elmanın 1 milyon 55 bin 682 tonunu 30 büyükşehir üretiyor.”
Hayvancılıkta da ağırlık büyükşehirlerde
Büyükşehirlerin hayvancılıkta da ağırlığa sahip olduğunu bildiren Bayraktar, “Ülkede bulunan büyükbaş hayvanların yüzde 51’i, küçükbaş hayvanların yüzde 53,6’sı büyükşehirlerde. Türkiye’de üretilen balın yüzde 69,4’ünü, koyun-keçi sütünün yüzde 54,4’ünü, inek-manda sütünün yüzde 49,6’sını 30 büyükşehir karşıladı.” dedi.
Türkiye’de 2013 yılı rakamlarına göre 14 milyon 532 bin 848 olan büyükbaş (sığır, manda) sayısının 7 milyon 412 bin 699 başının, 38 milyon 509 bin 795 olan küçükbaş (koyun-keçi) sayısının 20 milyon 655 bin 504 başının büyükşehirlerde olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti: ”Türkiye üretilen 94 bin 694 ton balın, 65 bin 749 tonu, üretilen 16 milyon 252 bin 856 ton olan inek-manda sütünün 8 milyon 52 bin 866 tonu, 1 milyon 516 bin 753 ton olan koyun-keçi sütünün 824 bin 418 tonu büyükşehirlerde üretiliyor.
Tarımın bu kadar ağırlıklı olduğu 30 büyükşehirde seçilen büyükşehir belediye başkanlarına çok büyük bir görev düşüyor. Tarımı ajandalarının en başına yazacaklar. Büyükşehir belediye başkanları, bu illerde tarımın zarar görmesini önlemek, tarım topraklarını korumak, tarımı geliştirmek için yeni projeler, uygulamalar ortaya koymak, eğitim çalışmalarını, tarımda örgütlenmeyi, üretilen tarım ürünlerinin pazarlamasını desteklemek zorundalar. Belediyelerin, meclislerinde karar alırken, mevzuatı uygularken çiftçilerin çok düşük oranda yer aldığı şehir nüfusunun ekseriyette olduğu geleneksel uygulamaları terk etmeleri, bitkisel ve hayvansal üretime zarar vermemeleri hayati önem taşımaktadır. Bu büyükşehirlerimizde tarım hasar alırsa, tarım toprakları korunmazsa, üretim sürdürülemezse bundan sadece bu iller değil, tüm ülke etkilenir. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak tarıma yapılacak her hizmete sonuna kadar destek olduk, destek olmaya da devam edeceğiz. Bu çerçevede tarım konusunda büyükşehir belediyeleriyle de işbirliğine hazırız.”
Tarımın dünyada gittikçe artan öneminin ortada olduğunu bildiren Bayraktar, “Bu ortamda, tarımda çok büyük potansiyeli olan Türkiye, rahatlıkla öne çıkabilir. Gıdaya ihtiyacı olan Ortadoğu, Kuzey Afrika, Rusya başta olmak üzere dünyada gıda açığını kapatacak ülkeler arasında yer alabilir. Tarım ve gıda üretimi ve ihracatını çok büyük miktarlarda artırılabilir. Rahatlıkla 150 milyar dolarlık tarımsal hasıla ve 40 milyar dolarlık tarım ve gıda ihracatına ulaşılabilir. Yeter ki yapısal sorunlar çözülsün, tarıma destek sürdürülsün.” dedi.