Harmanlı Mahallesi’ni de kapsayan İstanbul-İzmir Otoyol Projesi kapsamında, Karayolları Müdürlüğü yetkilileriyle birlikte geldiği Harmanlı’da toplulaştırmaya karşı çıkan vatandaşlara, yumruğunu masaya vurarak ‘eşkıya mısınız siz’ diyen Tarım Reformu Genel Müdürü Gürsel Küsek’in bedelsiz toplulaştırma isteğine Danıştay 17’nci Dairesi’nden cevap geldi; ‘Toplulaştırma yok’
İstanbul Gebze- Orhangazi- İzmir Otoyolu Projesi güzergahında bulunan Karacabey’e bağlı Sırabademler, Canbalı, Subaşı ve Harmanlı Mahalleleri’ndeki tarım arazilerinde ‘toplulaştırma’ yoluyla bedel ödemeden yapılan işlemler, Danıştay 17′inci Dairesi tarafından iptal edildi. Yüksek Mahkeme’nin iptal kararıyla Karayolları Genel Müdürlüğü, bu bölgelerde yol yapımı işlemlerinde kamulaştırma yapmak zorunda kalacak.
Karayolları Genel Müdürlüğü, İstanbul-İzmir arasını 3.5 saate indirecek olan Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyol Projesi’nde, otoyolun geçeceği arazi temini için Gebze, Gölcük, Altınova, Çiftlikköy, Yalova, Orhangazi ve Gemlik’te kamulaştırma yaparken; Karacabey, Susurluk ve Mustafakemalpaşa ilçelerinde arazi temini konusunda maliyetin yüksek olması nedeniyle sıkıntı yaşadı ve toplulaştırma (bedel ödemeden) yoluna gitti.
İddiaya göre Karayolları Genel Müdürlüğü bu güzergahtaki arazileri, 1 Aralık 1984 yılında yürürlüğe giren ‘Toplulaştırma Kanunu’ olarak adlandırılan ‘3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu’nun 6. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ‘bedelsiz katılım payı kesintisine ilişkin düzenleme’ kapsamında, otoyol için gerekli arazileri hiçbir bedel ödenmeden almak istedi. Böylece, Karacabey’in 2 mahalle ile 11 köyünde bedel ödeyerek kamulaştırma yerine bedelsiz toplulaştırma sistemi uygulandı.
Arazi sahipleri yargıya taşıdı
Bunun üzerine Karacabey’de yaşayan üç arazi sahibi, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün bu uygulamasını “Anayasa ve Toplulaştırma Kanunu’nun amacı ile bağdaşmadığını” gerekçe göstererek, 4 Ocak 2013′te Danıştay’a iptal davası açtı. 2 yıl 10 ay süren yargılama sonucunda Danıştay 17. Dairesi, 29 Eylül 2015′te bire karşı dört oy ile İstanbul-Orhangazi-İzmir Karayolu’nun Karacabey bölgesinde uygulanan ‘Toplulaştırma’ işleminin iptaline karar verdi.
Toplulaştırma, tarımsal faaliyet varsa olur
Kazandıkları dava hakkında bilgi veren Avukat Taylan Dinçer, böylece otoyolun yapımı için gerekli arazilerin temininin kamulaştırma ile gerçekleşeceğini açıkladı. Avukat Dinçer konuyla ilgili olarak şu açıklamalarda bulundu:
“Toplulaştırma, yapısal parçalanmışlık bulunan tarım arazilerinin birleştirilip bütünleştirilmesini ve tarımsal faaliyetin modern tarım tekniklerine göre yürütülmesine yönelik olarak çıkarılan ve konusu münhasıran tarımsal faaliyet olan bir kanundur. Bu nedenle de toplulaştırma ve tarla içi geliştirme işlemleri sırasında oluşan yeni duruma göre su kaynaklarının düzenlenmesi, yeni su ve drenaj kanallarının açılması, tarımsal arazilerin gerek birbirleri, gerekse köy merkezi arasındaki bağlantıyı sağlayan köy içi tali yolların yapılması için toplulaştırmaya tabi arazi sahiplerinden yüzde 10′a kadar bedelsiz katılım payı kesilmesi söz konusudur. Ancak bu hüküm kanunun amacına aykırı olarak Gebze-İzmir Otoyolu’nun yapımı için ihtiyaç duyulan arazinin bedelsiz temini amacıyla işletilmek istenildi.”
Kamulaştırma yöntemi izlenmek zorunda
Kararın otoyolun yapımını etkilemeyeceğini de kaydeden Avukat Taylan Dinçer, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün bu bölgede artık kamulaştırma yöntemini izlemek zorunda olduğunu söyledi.
Dinçer, “Zaten Karacabey halkı otoyola karşı değil. Ancak Bursa’nın Orhangazi ve Gemlik ilçelerinde Kamulaştırma Kanunu hükümleri uygulanırken, kendileri aleyhine ayrımcılık yapılmasına ve otoyolun tüm mali yükünün kendilerine yüklenmesine karşılar. Yöre halkı sadece arazinin bedelinin ödenmesini istiyor. Toplulaştırma yolu ile arazisine bedelsiz olarak müdahale edilmesini istemiyor.” dedi.
Bu arada projeyi yürüten Kamu Özel Sektör Ortaklığı Bölge Müdürlüğü yetkilileri ise, mahkeme kararının kendilerine henüz ulaşmadığını belirterek, bu kararın projenin gerçekleşmesini etkilemeyeceğini açıkladılar.
Harmanlı sakinleri mutlu
Danıştay’ın bu kararı sonrası büyük bir mutluluk yaşayan Harmanlı Mahallesi sakinleri, Eylül ayında mahallelerine gelerek kendilerine, toplulaştırmaya karşı çıktıkları için “İsteseniz de, istemeseniz de bu toplulaştırma yapılacak. Eşkıya mısınız siz” diyen Tarım Reformu Genel Müdürü Gürsel Küsek’e gönderme yaparak, “Biz eşkıyalık yapmadık sadece hakkımızı aradık. O zamanda söyledik şimdide söylüyoruz. Bizler otoyola karşı değiliz. Biz sadece buraya kadar her yerde kamulaştırma yapılırken bize gelince toplulaştırma yapılmasına karşıydık. Neyse ki Danıştay doğru olan kararı verdi ve kimin eşkıya olup olmadığını herkes gördü.” şeklinde konuştular.
