Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Karacabey çiftçisinin tarlada bulunan pırasa, brokoli ve karnabaharlarının dondan etkilendiğini söyledi.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımın mevcut durumunu ve sektördeki son gelişmeleri değerlendirdi. Bayraktar, son günlerde ülke genelinde görülen kar yağışlarının özellikle hububat üretimine olumlu yansıdığını, serada, tarlada yetiştirilen sebzeler ile narenciye, muz, zeytin ve şeftali ağaçlarının ise olumsuz etkilediğini vurguladı.
TZOB Genel Başkanı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hava sıcaklıklarının normallerin altına düşmesi, seralarda ısıtma ve nakliye masraflarının artmasına, verim düşüklüğüne, işçilik faaliyetlerinin zorlaşmasına, tarlada yetiştirilen kışlık sebzeler ile hasadı devam eden narenciye ve muz gibi ürünlerde ise don olaylarına neden olmaktadır. Ocak ayının başından bugüne kadar mevsim normallerinin altında seyreden hava sıcaklıkları, üretimi olumsuz etkilemiş, üreticilerimizi mağdur ettiği gibi fiyatları da yukarı çekmiştir.”
Bazı ürünlerin fiyatlarında görülen artışların üretici ile market fiyatları arasındaki büyük farklılıklardan kaynaklandığını ifade eden Bayraktar, “Üretici ve tüketici arasındaki mekanizmaların sağlıklı şekilde oluşturulamamasının hem üreticileri hem de tüketicileri mağdur ediyor. Marketlerde fiyatı en fazla artan ürünler içinde bulunan mandalinanın bahçedeki fiyatı 1 lira 25 kuruşken, markette 3 lira 18 kuruşa, kuru soğanın üreticideki fiyatı 1 lira 55 kuruşken, 2 lira 84 kuruşa kadar çıkmaktadır. Hatta basına yansıyan haliyle markette 6 lira fiyatla tüketiciye sunulan salatalığın sera çıkış fiyatı 2 lirayı bulmamaktadır. Aradaki bu farkı, hiçbir gerekçe makul gösteremez.” şeklinde konuştu.
Düşük hava sıcaklıklarının özellikle hububatın dondan etkilenmesine neden olduğuna işaret eden Şemsi Bayraktar, Çankırı’da arpa ve buğdayda don kesiği görüldüğünü, Afyonkarahisar’da ise arpa ve buğdayların dondan zarar gördüğünü açıkladı.
Bayraktar, “Karacabey ve Yenişehir’de pırasa, brokoli ve karnabahar ürünleri de dondan etkilendi. İzmir Ödemiş’te ise tarlada olan patatesin yarısı dondan zarar gördü. Samsun Çarşamba’da yetiştirilen sebzelerden marul, ıspanak ve lahanaya yoğun kar yağışı zarar verdi.” dedi.
Dona karşı sigorta uyarısı
Bayraktar, “Üreticilerimiz, don riskine karşı mutlaka sigorta yaptırmalıdır. Üreticilerimizin kaybının bir nebze olsun telafi edilebilmesi bakımında sigorta büyük önem taşımaktadır. Meyve ağaçlarını don riskine karşı sigorta yaptıran üreticilerimiz, tazminatlarını alarak maddi kaybın önüne geçebileceklerdir.
Destekler yeterli değil
Devletin tarım kesimine destek verdiğini hatırlatan Şemsi Bayraktar, yine de desteklerin yeterli olmadığını bildirdi. Bayraktar, “Tarımsal destek bütçesinden çiftçilerin; yüzde 71,2′lik kısmı 2 bin liranın, yüzde 52,8′lik kısmı ise bin liranın altında destek almaktadır. Üstelik çiftçimiz bu desteği alabilmek için, yılda 8-10 kez tarım teşkilatına gitmekte, evrak bedeli, yol masrafı olarak yaklaşık 250 lira harcamaktadır. Ayrıca, desteklerin yüzde 46’sını çiftçilerin sadece yüzde 5′i alırken, yüzde 95′lik kitleye desteklerin yüzde 54′ü kalmaktadır. Destekleme modeli yeniden ele alınmalı, üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması için küçük aile işletmelerine destekler-den daha fazla pay verilmelidir.” diye konuştu.
KDV indirimi tam yansıtılmıyor
Mazot, gübre, yem, elektrik, tohum, ilaç gibi girdi fiyatlarının yüksekliğinin çiftçiyi zorladığını belirten TZOB Başkanı, açıklamasını şöyle tamamladı: “En son gübrede yüzde 18, yemde yüzde 8 olan KDV oranı yüzde 1′e düşürülmüştür. Ancak yapılan KDV indiriminin üreticimize yansımasında sıkıntılar olduğu, indirimin ancak bir kısmının üreticimize yansıdığı şeklinde odalarımızdan bilgiler gelmektedir. Örneğin ÜRE’de KDV indiriminden önce fiyat, tonda bin 120 lira iken, KDV indiriminden sonra fiyatın yüzde 9,82 azalmayla sadece bin 10 liraya gerilediği görülüyor. KDV indirimi tam olarak yansıtılmış olsaydı, fiyat 958 lira 64 kuruş olacaktı. Görüldüğü gibi gübre ve yemdeki KDV indiriminden beklenen amaç gerçekleşmemiştir. Bu noktada talebimiz gübre ve yemdeki KDV indirimi kadar bir tutarın doğrudan üreticiye verilmesi ve amacın hasıl olmasıdır.”
