Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Alperen Korucu, aşil tendonu hakkında bilgiler verdi.

Aşil tendonu, alt bacak ve ayak bileğinin arkası boyunca uzanan vücuttaki en kalın ve vücuttaki en büyük tendondur. Topuk kemiğini (kalkaneus) baldırın arkasındaki kaslara bağlar ve topuğun yükselip alçalmasını kontrol eder.

Aşil tendonu, özellikle sporcular arasında en sık yaralanan tendonlardan biridir. Ağrılı bir aşil yürüme, koşma ve spor performansınızı etkileyebilir. Bununla birlikte, yırtılmış bir aşil tendonu çok daha ciddidir ve ameliyat gerektirebilir.

AŞİL TENDONU KOPMASI NEDİR?

Aşil tendonu yırtılması, genellikle ayak bileğinin ani yukarı doğru bükülmesi (dorsifleksiyon olarak adlandırılır) veya ayak parmağının işaret edilmesi (plantar fleksiyon olarak adlandırılır) sırasında meydana gelen tendonda bir yırtılmadır.

Hareketler, aktivitenin sonucu olabilir veya ayağın normal hareket aralığının ötesinde ani ve beklenmedik bir aşırı esnemesinden kaynaklanabilir (örneğin, bir kazada çarpma sırasında veya engebeli bir yüzeyde yürürken ayak bileğini yuvarlarken).

Bir aşil tendon yırtığı kısmi bir yırtık (tendonunuzun hala baldır kasına bağlı olduğu anlamına gelir) veya tam bir yırtılma (tendon tamamen ayrılmış; topuğunuz artık baldır kasınıza aşil tendonu ile bağlı değildir) olabilir.

Aşilinizi yırtarsanız, hala topallayarak yürüyebilirsiniz. Hatta biraz rahatsızlık veya ağrı ile topuğunuzu yerden kaldırabilirsiniz.

Bununla birlikte, aşilinizi yırtarsanız, artık sessizce duramayacak veya topuğunuzu yerden kaldıramayacaksınız çünkü bu hareketi kontrol eden tendon kopmuş durumda. Parmağınızı işaret etmek de zor olabilir. (Aşil tendon kopmasının diğer semptomları aşağıda listelenmiştir.)

AŞİLLERİNİ GENELDE KİM KOPARIR? ARTMIŞ RİSK TAŞIYAN KİŞİLER HANGİ RİSKLERİ TAŞIR?

• Erkekler – Aşil kopmalarını sürdürme olasılığı kadınların yaklaşık beş katı fazladır.
• Önce kademeli olarak koşullanmadan yeni veya yoğun bir fiziksel aktiviteye başlayan herkes.
• Patlayıcı start-stop hareketleri veya zıplama gerektiren sporlar yapan sporcular (basketbol, dalış, jimnastik, tenis).
• Yürüyüşçüler ve yürüyüşçüler (özellikle düz olmayan yüzeylerde yürürken).
• Koşucular.
• Obez veya fazla kilolu insanlar.
• Yaşlı bireyler (özellikle artritli olanlar).
• Aşil tendon yırtıkları veya tendon enjeksiyonları öyküsü olan kişiler (örneğin, kortikosteroidler).
• Bazı kişilerde tendon zayıflığına ve yırtılmasına neden olduğu gösterilen florokinolon antibiyotik alma öyküsü olan kişiler.

Aşil tendonunuzu geçmişte yırttıysanız ancak o sırada konservatif olarak tedavi ettiyseniz (ameliyatsız) aşil tendonunuzu yeniden yırtma olasılığınız daha yüksektir. Ayakkabılarınıza da bir göz atın; ayakkabılarınız eski ve yıpranmışsa veya topuğunuz ve kemerleriniz için çok az destek varsa, yaralanma riskiniz daha yüksek olabilir.

AŞİL TENDONU KOPMASININ BELİRTİLERİ

Aşillerini yırtan bazı kişiler, yaralanma meydana gelmeden önce semptomları fark eder. Örneğin, topuk ağrısı veya ağrı veya iltihaplanma, küçük bir yırtılma veya tendinit anlamına gelen şişmiş bir bilek.

Diğerleri herhangi bir belirti veya semptom göstermez ve yırtılmayı ani, “birdenbire” bir yaralanma olarak yaşayabilir.

Her iki durumda da aşil tendonunuzu yırttıysanız, aşağıdakilerden bazılarını veya tümünü yaşarsınız:

• Topuğun arkasında bir çıtçıt, ayak bileğinin arkasında ağrı, etkilenen ayak/ayak bileğinde ani güçsüzlük, topallama ve yürüme güçlüğü (yalnızca düz tabanlı yürüme), merdiven çıkamama veya ayak parmaklarınızın üzerinde duramama (çünkü artık ayak bileğinizi kaldıramazsınız), ayak bileği çevresinde morarma ve ayak bileği şişmesi.

Aşil tendonunun yırtıldığını düşünüyorsanız hemen bir doktora görünün. Tedavi olmak için beklerseniz, iyileşme süreniz uzayabilir.