Hastalığa neden olan mikroorganizmanın hastalığa dönüşme etkisini ortadan kaldırarak ve gücünü azaltarak kişilere verilmesi aşı olarak adlandırılır. Böylelikle kişi mikroorganizmalarla (virüs, bakteri) tekrar karşılaştığında hızlıca savunma oluşturarak, etkenin oluşturacağı hastalığı geçirmeyecek veya daha kolay atlatacaktır.
Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş ve bebeklik döneminden itibaren uygulanan bir aşı takviminin olduğunu belirten Özel Anadolu Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Serdar Yalman ve Uzm. Dr. Cemile Demirel Açıkalın, “Bu aşı takvimi sayesinde yeni doğanın büyüme gelişimi takip edilirken aşılar da düzenli olarak yapılır” diyor.
Aşılama hakkında açıklamalarda bulunan doktorlar, “Aşılamanın hedefleri arasında yeni doğan tetanosunun ortadan kaldırılması, kızamık hastalığı ve çocuk felci gibi bulaşıcı hastalıkların dünyadan silinmesi bulunmaktadır” şeklinde konuştu.
Yeni doğan aşılama takvimi nedir?
Aşıların zayıflatılmış virüs veya bakteri içerdiğini vurgulayan Uzm. Dr. Serdar Yalman ile Uzm. Dr. Cemile Demirel Açıkalın, şöyle devam ettiler: “Aşılar genelde kol veya bacağa uygulanmaktadır fakat ağızdan, kas içine ya da deri altına da yapılmaktadır. Aşılar doğumdan sonra başlar ve ilköğretimin sonuna kadar devam eder. Sağlık Bakanlığı programında olan aşılar ücretsiz olarak gerçekleşir. Hastanemizde aşıları titiz bir şekilde uyguluyoruz”
Bebeklere uygulanan aşılar hakkında açıklamalarda bulunan doktorlar, bebek doğum sonrasında hepatit aşısının ilk dozunun uygulandığına dikkat çektiler ve şu ifadeleri de sözlerine eklediler:
“Birinci ayda aşı takvimine uygun olarak hepatit aşısının 2. dozu uygulanır. Hepatit aşısı toplam 3 dozda uygulanır. En son doz, 6. ayda uygulanmaktadır. İkinci ay rutin bebek kontrolü sırasında BCG (verem aşısı), KPA ve beşli karma aşısı yapılır. Beşli karma aşı beş hastalığa birden geliştirilen beşli karma aşısı difteri, boğmaca ve tetanostan oluşan DBT aşısı, çocuk felci aşısı (IPV) ve menenjit aşısından (HIP) oluşur. Bu beşli aşı 2, 4, 6, 18. Aylarda uygulanmaktadır. Pnomokok aşısı, zatürre aşısı adıyla da bilinen aşı 2,4 ve 12. aylarda 3 doz olarak uygulanmaktadır. Zatürre aşısı zatürre dışında menenjit, sinüzit, orta kulak iltihabı gibi birçok hastalığa karşı da etkilidir. Dördüncü ayda beşli karma ve KPA aşıları yapılır. Altıncı ay aşıları hepatit B aşısı, beşli karma aşısı uygulanır. Ayrıca ağızdan çocuk felci aşısı yapılır. On ikinci ayda KPA aşısının son dozu, kızamık-kızamıkçık-kabakulak (KKK) ve suçiçeği aşıları yapılır. KKK kızamık, kızamıkçık ve kabakulak hastalığı virüslerini içeren tek bir aşıdır. 12. ayda 1 doz, 4-6 yaş arası 2. doz uygulanmaktadır. Suçiçeği aşısı ise 12. ayda uygulanmaktadır. İsteğe bağlı olarak 5 ve 6. yaşlarda tekrarlanabilir. On sekizinci ayda beşli karma aşısı, ağızdan çocuk felci aşısı ve hepatit A aşısı yapılır. 24. ayda hepatit A aşısı tekrarlanır ve ilkokul sekizinci sınıfta tetanos tekrarı yapılır”
Rutin aşı takvimi dışında da aşılar mevcut
Rutin aşı takvimi dışındaki aşılar hakkında bilgi veren Uzm. Dr. Serdar Yalman ve Uzm. Dr. Cemile Demirel Açıkalın, “Bebek ve çocuklarda ishali engellemek adına rota virüsü aşısı mevcuttur. Ayrıca, beyin zarı iltihaplanmasına karşı meningokok aşısı vurulmalıdır. Son olarak da genital siğiller ve rahim ağzı kanserini engellemek için HPV aşısı yapılmalıdır” şeklinde konuştular.
Aşıların yan etkilerine dikkat!
Aşıların bazı yan etkilerinin olabileceğine de dikkat çeken uzman doktorlar, “En sık rastlanılan yan etki ateştir ve genellikle 12-24 saatte meydana gelir. Ateş dışında, aşı yerinde şişlik ve ağrı, uyku hali, huzursuzluk, iştahsızlık, döküntüler veya kas ağrıları da görülebilir” dedi.
Bu durumlarda aşı yaptırmayın
Bazı durumlarda aşı yaptırmanın doğru olmadığını vurgulayan Özel Anadolu Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Serdar Yalman ve Uzm. Dr. Cemile Demirel Açıkalın, alerjik reaksiyonlarının riskli olduğuna dikkat çektiler ve olası alerjilerde doktorun bilgilendirilmesi gerektiğini söylediler.
Aşı sonrası nadiren komplikasyonların da görüldüğünü belirten uzman doktorlar, “Bebek veya çocukta nefes darlığı, yüz ve boğazda şişme, kurdeşen, yüksek ateş vb. bulgular gözlemlenirse mutlaka doktora başvurmak gerekir. Bunun dışında aşının yapılacağı gün bebekte bir hastalık varsa aşı ertelenmelidir. Ayrıca immun yetmezliği olan bebek ve çocuklarda canlı aşılar uygulanamamaktadır” açıklamalarında bulundu.