Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, maliyeti 90 kuruş olan patateste fiyatın 65 kuruşa kadar düştüğünü ifade ederek, “Pazarlama sorunları acilen çözüme kavuşturulmalı, yeni pazarlar bulunarak ihracat olanakları geliştirilmelidir” diye konuştu. Bayraktar, ülkemizde hemen her ilde üretilen patatesin, birçok ailenin geçim kaynağı olan en önemli tarım ürünlerinden biri olduğunu bildirdi.
Patates üretiminin yıllar itibarıyla dalgalı bir seyir izlediğini belirten Bayraktar, “Üretimde meydana gelen dalgalanmalar fiyat istikrarsızlığını da beraberinde getirmektedir. Patates fiyatlarının arttığı dönemde tüketiciler mağdur olurken, fiyatların düştüğü dönemde de üreticilerimiz mağdur olmaktadır” diye konuştu.
Patates ihracatına, Ticaret Bakanlığı tarafından 7 Ocak 2020 tarihinde sınırlama getirildiğini hatırlatan Bayraktar, “İhracata getirilen kısıtlama kaldırılsa da pazarların kaybedilmesine neden olmuştur” ifadelerini kullandı.
Bayraktar, pazarların kaybedilmesinin yanı sıra koronavirüsle mücadele kapsamında alınan tedbirler nedeniyle lokanta ve otellerin önceleri kapalı olması sonrasında ise tam kapasite çalışmaması, yurtların kapalı olması, kurum yemekhanelerinin kısıtlı çalışmasının patateste pazarlama sorunlarına yol açtığına dikkati çekti.
Üreticiler patateslerini ne yapacakları konusunda endişe yaşıyor
Pazarlamada yaşanan sorunlar devam ederken, rekoltenin 5 milyon 200 bin ton beklenmesinin sorunu daha da derinleştirdiğine işaret eden Bayraktar, rekoltenin 2003yılından bu yana ilk kez 5 milyon tonun üzerine çıktığını belirtti.
Üreticilerin patateslerini ne yapacakları konusunda endişe yaşadığını ifade eden Bayraktar, “Düşen fiyatlar nedeniyle kışlık patates hasadı buruk başlamıştır. Pazarlama sorunu yaşayan ve yeterli gelir elde edemeyen üretici bir sonraki üretim sezonu için ihtiyacı olan finansmanı karşılayamazsa ekim alanlarının daralması riski ile karşı karşıya kalınacak kısır döngü devam etmiş olacaktır” diye konuştu.
Bayraktar, patateste yaşanan kısır döngünün kırılması, pazarlamada yaşanan sorunların kalıcı olarak çözümlenebilmesi, üretim ve fiyatta istikrarın sağlanabilmesi için yapılması gerekenleri şöyle sıraları:
“Türkşeker, Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ), Tarım Kredi Kooperatifleri acilen piyasaya girmeli, doğrudan üreticiden maliyeti kurtaracak bir fiyatla alım yapmalıdır. Patates ihracatına destek verilerek artan üretim ihracata yönlendirilmeli, yeni pazarlar bulunmalıdır. Sağlık Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı kurumlar tarafından alımlar artırılmalı, menülerde patatese daha fazla yer verilmelidir. Belediyelerce patates alımı yapılarak sosyal yardımlar kapsamında dağıtılan ürünlere patates de eklenmelidir. Başta elektrik fiyatları olmak üzere üreticilerimizin üzerindeki girdi yükü hafifletilmeli, elektrik faturalarının tahsilatı hasat döneminde yapılmalıdır.
Üreticilerimizin tüm bankalara olan borçlar uzun vadeli yapılandırılmalıdır. Doğal afetlerden zarar gören üreticilerimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarının kararnamede belirtildiği gibi sadece hasar oranı kadar olan kısmı değil tamamının ertelenmesi sağlanmalıdır. Yaşanan sorunların kalıcı olarak çözülmesi için üretim planlaması yapılmalı, üretim Türkiye’nin ihtiyaçlarına göre belirlenmelidir. Patatesin sanayiye entegrasyonunu sağlamak suretiyle, patateste üretim ve işleme çeşitliliği sağlanmalıdır. Tarıma her zamankinden daha fazla yatırım yapılmalı, kalıcı politikalar üretilmelidir”
Patates üreticilerinin sorun ve beklentilerini Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığına ilettiklerini belirten Bayraktar, acil çözüm beklediklerini ifade etti.
