CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarlada kalan patates ve soğana neden müdahale edilmediğini, ürünün üreticide değer bulması için ne gibi çalışmalar yapıldığını Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’a sordu. Bakan Pekcan ise Gürer’e yanıtını yazılı olarak gönderdi.

Bakan Pekcan, geçen yıl hızla artan patates ve soğan fiyatlarının ardından %0 gümrük vergiyle ithal edilmek üzere 200 bin ton patates tarife kontenjanı açıldığını, soğanda ise gümrük vergisinin %0 oranına düşürüldüğünü açıkladı.

Ticaret Bakanlığının Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in, “Patates soğan fiyatı düştü, neden müdahale edilmiyor? Bakanlık olarak, bir kere de ürünün üreticide değer bulması için bir çalışmanız şu ana kadar yok, olacak mı?” şeklindeki sorusuna Bakan Ruhsar Pekcan’dan üreticiyi mutlu edecek bir açıklama gelmedi.

Bakan Pekcan, “Tarım ve Orman Bakanlığının talebi çerçevesinde, patates rekoltesinde yaşanılan azalma ve olası spekülatif fiyat hareketlerinin önüne geçilebilmek amacıyla 11/3/2019 ve 17/4/2019 tarihlerinde yapılan düzenlemelerle 31/05/2019 tarihine kadar kullanılmak üzere %0 gümrük vergiyle ithal edilmek üzere 200 bin ton patates tarife kontenjanı açıldı.

Hâlihazırda patates ithalatında DTÖ pazara giriş tarife taahhütlerimizin en üst seviyesinde %19,3 gümrük vergisi uygulanmaktadır. 15/1/2019’da kuru soğan fiyatlarındaki artışın önüne geçilebilmesi için gümrük vergisi %49,5’tan 30/4/2019 tarihine kadar %0’a düşürülmüştür.

01/05/2019 tarihinden itibaren ise DTÖ pazara giriş tarife taahhütlerimizin en üst seviyesi olan %49,5 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır. 5957 sayılı Kanunda; üreticilerden ve üretici örgütlerinden hal rüsumu alınmaması, üretici alacağının en geç 30 iş günü içinde ödenmesi, üreticilere mahsus üretici pazarlarının kurulması, semt pazarlarındaki satış yerlerinin yüzde yirmisinin üreticilere ayrılması, üretici örgütlerinin hal dışında toptan satış yapabilmesi, haldeki işyerlerinin yüzde yirmisinin üretici örgütlerine ayrılması gibi çeşitli avantajlar getirilmiştir. Kanunda yapılması planlanan değişiklik ile bu avantajların artırılması hedeflenmektedir” şeklinde yanıt verdi.

Üreticiyi neden korumuyorsunuz?

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, konuyla ilgili yapmış olduğu değerlendirmede, “Bakan, yanıtında üreticinin hâlihazırda yaşadığı sorunlara çözüm yerine geçen yılki fiyat artışı ile ithalat uygulamasını anlatmaktadır. Geçtiğimiz yıl patates ve soğan deposu basıp yüksek fiyatla ürün sattığı iddia edilen ve terörist dahi ilan edilen üretici, bu yıl büyük sıkıntı yaşamaktadır. Kilosu 90 kuruşa mal olan patatesi, tüccar 50-60 kuruşa almayınca üretici patatesi depolamak zorunda kalmıştır. Patates ve soğan üreticisi perişandır. Bu durumda ihraç için yollar aranmalıdır. Komşu ülkelere patates satılabilir. Yurt dışı satımı için 70 kuruş teşvik, tüccarın fiyatı en az maliyete çıkarmasının yolunu açacaktır.

Çiftçi borç nedeni ile hacizlik duruma düşmüştür, çiftçiyi korumak gerekir. Bu yıl ürün değer bulmadı, üretici gelecek yıl küsüp ürün ekmez ise yine fiyat patlayacaktır. Plansız tarım sorun üretmeye devam etmektedir. Tarlada üreticide değer bulmayan ürün tüketiciye de pahalı ürün olarak ulaşmaktadır. Ticaret Bakanlığı üreticiyi, ürün değer bulduğunda baskıladığı gibi ürün değer bulmadığında da koruyucu önlemler geliştirmek zorundadır. Tarlada kalan, depolara alınan patates ve soğan, belli süre dayanır sonra çürür. Bakanlık bu konuda çözüm üretmeye de mecburdur. Bakanlıkların üreticiyi korumaması aynı zamanda tüketiciyi de korumamasıdır. Aracı, ithalci, rantçıyı koruyucu değil, üretici ve tüketiciyi koruyucu uygulamalar esas olmalıdır” dedi.